Σ’ αυτό το μάθημα θα δούμε πώς κάνουμε ματ έχοντας μόνο ένα Πύργο παραπάνω! Είναι βασικό να γνωρίζουμε ότι ο ένας Πύργος είναι το μικρότερο πλεονέκτημα σε υλικό, που χωρίς την παρουσία άλλως κομματιών και πιονιών, οδηγεί σε νίκη. ΔΕΝ κερδίζουμε με Βασιλιά και ελαφρό κομμάτι (Αξιωματικό ή Ίππο), εναντίον Βασιλιά.
Στο παραπάνω διάγραμμα τα δύο κομμάτια του Λευκού πρέπει να συνεργαστούν ώστε να κλείσουν το μαύρο Βασιλιά σε τελευταία γραμμή ή στήλη, όπου θα γίνει το ματ.
Με πράσινο βέλος σημειώνεται η κίνηση των δύο αντιπάλων. Με κόκκινο σημειώνεται το ορθογώνιο στο οποίο ο Πύργος του Λευκού κλείνει το μαύρο Βασιλιά. Στην παραπάνω θέση ο λευκός Πύργος απειλείται οπότε ο Λευκός θα τον υποστηρίξει με το Βασιλιά του. Ο Μαύρος προσπαθεί να κρατήσει το Βασιλιά του στο κέντρο.
Η πρώτη σκέψη του Λευκού είναι να μικρύνει το ορθογώνιο στο οποίο κλείνει το μαύρο Βασιλιά. Αυτό το πετυχαίνει με κίνηση του Πύργου, αλλά πρέπει πάντα να προσέχει να μην ξεφύγει ο αντίπαλος Βασιλιάς από το ορθογώνιο και βέβαια να μη χάσει τον Πύργο. Παρατηρείστε ότι ο Λευκός δεν απειλεί ποτέ το μαύρο Βασιλιά.
Ο Λευκός μίκρυνε το ορθογώνιο, όμως τώρα δεν έχει κίνηση με τον Πύργο του αφού αν τον κινήσει ένα τετράγωνο μπροστά, στο d5, τότε ο Πύργος χάνεται, ενώ αν τον κινήσει κατά ένα τετράγωνο δεξιά, στο e4, ο μαύρος Βασιλιάς ξεφεύγει από το ορθογώνιο. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να κινηθεί ο Βασιλιάς του Λευκού.
Ο Λευκός διαθέτει κίνηση με τον Πύργο του ώστε να μικρύνει το ορθογώνιο, άρα:
Πάλι πρέπει να κινηθεί ο λευκός Βασιλιάς
Ο Λευκός μπορεί να μικρύνει το ορθογώνιο οπότε:
Αφού δεν μπορεί να βελτιωθεί ο Πύργος κινείται ο Βασιλιάς.
Και πάλι δεν μπορεί να κινηθεί ο Πύργος!
Ο Λευκός μπορεί να μικρύνει το ορθογώνιο οπότε:
Ο μαύρος Βασιλιάς έφτασε σε γωνία! Προσοχή όταν συμβεί αυτό και επίσης ο μαύρος Βασιλιάς μπορεί να κινηθεί μόνο σε ένα τετράγωνο, όπως ακριβώς συμβαίνει στο παραπάνω διάγραμμα, τότε σταματάμε την προσπάθεια να μικρύνουμε το ορθογώνιο, ώστε να αποφύγουμε το πατ. Τώρα πρέπει να φέρουμε το Βασιλιά μας «απέναντι» από τον αντίπαλο Βασιλιά, δηλαδή στο τετράγωνο που σημειώνεται με κίτρινο.
Και ακολουθεί το ματ.
Και κάτι τελευταίο, αν έρθει η θέση του προτελευταίου διαγράμματος και είναι η σειρά του Μαύρου να παίξει (στο παράδειγμά μας ήταν η σειρά του Λευκού) τότε θα προκύψει η παρακάτω θέση:
Σ’ αυτή τη θέση παίζει ο Λευκός και πρέπει να παίξει μια κίνηση αναμονής με τον Πύργο του στην 6η γραμμή (ο Βασιλιάς ήδη βρίσκεται στο σωστό τετράγωνο) ώστε ο Μαύρος να παίξει στη γωνία!
Και τώρα ακολουθεί το γνωστό ματ.