Όσοι ξεκινούν να ασχοληθούν με το αγωνιστικό σκάκι, το τελευταίο χαρακτηριστικό του παιχνιδιού που περιμένουν να συναντήσουν, είναι ο παράγοντας τύχη.
Σε γενικές γραμμές, η τύχη παίζει ρόλο στο σκάκι όταν μια απόφαση κατά τη διάρκεια της παρτίδας λαμβάνεται υπό πίεση χρόνου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που αναγκάζουν το σκακιστή να παίξει γρήγορα την κίνησή του, χωρίς να έχει υπολογίσει όλες τις πιθανές συνέχειες όσο διεξοδικά χρειάζεται.
Ας αναφέρουμε μερικούς:
(1) Χαοτική θέση. Αυτός είναι και ο βασικότερος λόγος ειδικά για προχωρημένους παίκτες. Όταν η σκακιέρα έχει πάρει φωτιά και οι πιθανές απαντήσεις του αντιπάλου είναι πολλές, η αναλυτική ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου μπορεί να αποδειχθεί ανεπαρκής. Πολλές φορές αποφασίζουμε με βάση τη διαίσθησή μας. Κοινώς στην τύχη!
(2) Πίεση χρόνου. Όσο προχωράει η παρτίδα ο χρόνος στο ρολόι λιγοστεύει. Όταν πλησιάζουμε κάποιο όριο χρόνου ο ρυθμός με τον οποίο πρέπει να παίξουμε τις κινήσεις μας, για να μην το ξεπεράσουμε, αυξάνεται. Μαζί με το ρυθμό αυξάνεται και ο παράγοντας τύχη μιας και πάλι οι αποφάσεις μας βασίζονται και στη διαίσθησή μας. Η κίνηση που θα επιλέγαμε σε δεδομένη θέση ίσως να ήταν διαφορετική αν είχαμε περισσότερο χρόνο.
(3) Προετοιμασμένα ανοίγματα και ανοίγματα μπλόφες. Πρόσφατα κέρδισα μια παρτίδα στον πρώτο γύρο τουρνουά, γιατί απέκτησα σημαντικό πλεονέκτημα στο άνοιγμα. Ο αντίπαλός μου επέλεξε να παίξει μια συνέχεια, που είχα εξετάσει εντελώς τυχαία λίγο πριν την παρτίδα. Από όλες τις υποβαριάντες που μπορούσαν να παιχτούν, είχα δει αναλυτικά μόνο μία, δεν είχα κοιτάξει τίποτε άλλο!
Όπως σε όλα τα τυχερά παιχνίδια, έτσι και στο σκάκι, υπάρχει η έννοια της μπλόφας. Ειδικά στο άνοιγμα ένας αντίπαλος που θυσιάζει υλικό γεμάτος αυτοπεποίθηση στηρίζεται στον παράγοντα τύχη.
(4) Αστάθμητοι παράγοντες. Έχουν κερδηθεί παρτίδες κατά τύχη με τόσους διαφορετικούς τρόπους, που είναι αδύνατον να κατηγοριοποιηθούν.
Για την ακρίβεια οι δύο παρτίδες που αποτελούν το έναυσμα για το παρόν άρθρο παίχτηκαν σε κορυφαίο τουρνουά και ο τρόπος με τον οποίο έληξαν είναι επιεικώς γελοίος!
Η πρώτη θέση είναι από την παρτίδα Carlsen – Topalov, Norway Chess 2015
Στη θέση αυτή ο Λευκός κερδίζει σχετικά εύκολα. Σίγουρα δεν μπορεί να χάσει ακόμα και αν έχει πολύ λίγο χρόνο, μιας και είναι η σειρά του να παίξει και διαθέτει όλα τα σαχ του κόσμου.
Ο Κάρλσεν όμως κατάφερε να χάσει αυτή την κερδισμένη θέση με τον πιο απίθανο τρόπο! Σταμάτησε να παίζει και έχασε από χρόνο, παρότι διέθετε 11 λεπτά… Ο Τοπάλοφ έγινε αποδέκτης μιας καθαρά τυχερής νίκης, γιατί ο αντίπαλός του δεν γνώριζε ότι δεν υπήρχε τρίτη χρονική περίοδος μετά την 60η κίνηση.
Στην επόμενη θέση από την παρτίδα Hammer – Topalov, Norway Chess 2015 είναι η σειρά του Λευκού να παίξει. Η ισοπαλία είναι σίγουρη αν ο Λευκός «δει» ότι πρέπει να ανταλλάξει το τελευταίο πιόνι του Μαύρου με 74.ζ5!.
Η επιλογή του Χάμερ 74.Ργ6?? έδωσε άλλη μια τυχερή νίκη στον Τοπάλοφ μετά από 74…Ρε6. Ο Νορβηγός νο2 ισχυρίστηκε ότι δεν είδε την προηγούμενη κίνηση του αντιπάλου του και απλά υπέθεσε ότι έπαιξε 73…Αβ8. Στη σκακιέρα όμως είχε παιχτεί 73…Ρε7.
Για την ιστορία ο Τοπάλοφ αναδείχτηκε νικητής στο τουρνουά της Νορβηγίας με διαφορά μισού πόντου από τον δεύτερο Ανάντ.