Η διάρκεια του παιχνιδιού αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε αθλήματος. Πάρτε για παράδειγμα το ποδόσφαιρο ένα ημίχρονο διαρκεί σαράντα πέντε λεπτά, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για κανονικό παιχνίδι ποδοσφαίρου.
Στο μπάσκετ ο χρόνος είναι ακόμα πιο σημαντικός, το χρονόμετρο σταματά όταν η μπάλα δεν παίζεται και η επίθεση κάθε ομάδας έχει συγκεκριμένη διάρκεια. Η διάρκεια αυτής της επίθεσης είναι καθοριστικό γνώρισμα του αθλήματος. Θα βλέπαμε πολύ διαφορετικό θέαμα αν αντί των είκοσι τεσσάρων δευτερολέπτων η κάθε επίθεση διαρκούσε για παράδειγμα ένα λεπτό.
Σε άλλα αθλήματα, όπως το βόλεϊ και το πίνγκ πονγκ, το παιχνίδι τελειώνει σε προκαθορισμένο αριθμό πόντων. Άλλη στρατηγική θα ακολουθούσαν οι ομάδες σε ένα παιχνίδι που λήγει στους πέντε πόντους κι άλλη στρατηγική αν το παιχνίδι λήγει στους εικοσιπέντε!
Στους αγώνες δρόμου στο στίβο οι αθλητές πρέπει να καλύψουν συγκεκριμένη απόσταση, ενώ στα υπόλοιπα αθλήματα έχουν συγκεκριμένο αριθμό προσπαθειών. Στο άλμα εις μήκος για παράδειγμα οι αθλητές έχουν έξι προσπάθειες. Διαφορετικό άθλημα θα ήταν αν οι προσπάθειες ήταν δύο ή δώδεκα.
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο για όλα τα παραπάνω αθλήματα είναι ότι οι κανονισμοί τηρούνται αυτούσιοι σε όλες τις διοργανώσεις παγκοσμίως. Με τους ίδιους κανονισμούς παίζονται τα εθνικά πρωταθλήματα, τα ηπειρώτικα πρωταθλήματα, οι Ολυμπιάδες και το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Με τους ίδιους κανονισμούς διεξάγονται οι διοργανώσεις των εθνικών ομάδων όσο και των σωματείων.
Τι ισχύει αντίστοιχα στο σκάκι; Ο χρόνος σκέψης που καθορίζει τη διάρκεια του παιχνιδιού, μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με τη διοργάνωση. Προκειμένου για παρτίδα κλασικού χρόνου, αρκεί ο χρόνος σκέψης για παρτίδα εξήντα κινήσεων να είναι μεγαλύτερος από τη μια ώρα.
Αυτός είναι ο μόνος περιορισμός, κάθε διοργανωτής μπορεί να επιβάλει το δικό του χρόνο σκέψης αρκεί να ξεπερνά τη μία ώρα για παρτίδα εξήντα κινήσεων. Μάλιστα δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ως προς το τι επιτρέπεται ή επιβάλλεται όσον αφορά στο θέμα του πρόσθετου χρόνου σκέψης με τη συμπλήρωση κάθε κίνησης. Έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε κωμικοτραγικά γεγονότα, όπως να χάνει ο παγκόσμιος πρωταθλητής από χρόνο σε τελείως κερδισμένη θέση, επειδή δεν γνώριζε τους συγκεκριμένους κανονισμούς στη διοργάνωση που έπαιζε.
Όμως δεν είναι λογικό ο πρωταθλητής ή οποιοσδήποτε άλλος παίκτης, να χρειάζεται να ξέρει τους συγκεκριμένους κανονισμούς κάθε διοργάνωσης. Οι κανονισμοί αυτοί έπρεπε να είναι τυποποιημένοι και να εφαρμόζονται ακριβώς ίδιοι σε όλες τις διοργανώσεις σε όλο τον κόσμο.
Ένα απίστευτο παράδειγμα κατά τη γνώμη μου είναι η εφαρμογή ή όχι του πρόσθετου χρόνου μετά τη συμπλήρωση κάθε κίνησης. Σχεδόν σε όλες τις Ελληνικές διοργανώσεις οι σκακιστές παίρνουν πρόσθετο χρόνο μισού λεπτού με τη συμπλήρωση κάθε κίνησής τους.
Ο σκοπός του κανονισμού είναι να έχουν πάντα χρόνο να καταγράφουν τις κινήσεις τους. Έτσι αποφεύγεται η ανάγκη για παρέμβαση του διαιτητή κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και οι σκακιστές ποτέ δεν μπαίνουν σε υπερβολική πίεση χρόνου. Ο συγκεκριμένος κανονισμός φαίνεται αυτονόητος και αφού τα σκακιστικά ρολόγια έχουν γίνει ηλεκτρονικά θα περίμενε κανείς να εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο.
Απ’ ό,τι φαίνεται όμως ο κανονισμός αυτός δεν βρίσκει σύμφωνους όλους τους διοργανωτές. Αποτέλεσμα και πάλι τραγελαφικές παρτίδες όπως η χθεσινή μεταξύ του Κάρλσεν και του Καρουάνα. Δείτε στο επόμενο διάγραμμα τη θέση που προέκυψε μετά την τριακοστή ένατη κίνηση του Μαύρου:
Ο Καρουάνα έχει μόνο τέσσερα δευτερόλεπτα για να παίξει την τεσσαρακοστή του κίνηση και να πάρει πρόσθετο χρόνο στο ρολόι του όσο ορίζει η προκήρυξη του τουρνουά. Όλες οι κινήσεις της βασίλισσας που απειλείται είναι αποδεκτές, όμως ο Λευκός σε κατάσταση πανικού αποφασίζει να ανταλλάξει πύργους, για να εγκαταλείψει αμέσως στην επόμενη κίνηση.
Θεωρείτε το τελείωμα αυτής της παρτίδας εντυπωσιακό, ότι ταιριάζει σε ένα άθλημα σαν το σκάκι;
Σε κάθε περίπτωση οι κανονισμοί πρέπει να είναι ξεκάθαροι, ίδιοι σε όλες τις διοργανώσεις είτε πρόκειται για προκριματικές φάσεις, είτε για τις τελικές. Όλες οι παρτίδες κλασικού χρόνου σε όλο τον κόσμο πρέπει να παίζονται με τους ίδιους ακριβώς κανονισμούς. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τις παρτίδες ράπιντ και μπλίτς.