Τρεις σημαντικές διοργανώσεις ράπιντ ή και μπλιτζ διεξάγονται το φετινό Δεκέμβριο. Το London Chess Classic που στη φετινή του έκδοση αποφάσισε να κάνει διάλειμμα από το “σοβαρό” σκάκι, το World Mind Games στο Πεκίνο που εισαγάγει και το ράπιντ σε δύο σκακιέρες ταυτόχρονα, αλλά και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράπιντ και Μπλιτζ που μόλις ολοκληρώθηκε στη Βαρσοβία της Πολωνίας.
Όποιος ενδιαφέρεται για αποτελέσματα και παρτίδες από τις παραπάνω διοργανώσεις, μπορεί να ακολουθήσει τους συνδέσμους που περιλαμβάνονται στην πρώτη παράγραφο.
Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με το άθλημα του σκακιού και κατά πόσο οι παραλλαγές του ως προς τη χρονική διάρκεια της παρτίδας έχουν λόγο ύπαρξης σε επίσημες διοργανώσεις.
Υπάρχουν πολλά ανάλογα παραδείγματα σε άλλα αθλήματα. Ας εξετάσουμε αρχικά το στίβο. Η παγκόσμια ομοσπονδία στίβου καθώς και οι εθνικές, περιλαμβάνουν μια πληθώρα εντελώς άσχετων μεταξύ τους αγωνισμάτων, υπό τη γενική σκέπη των αθλημάτων στίβου.
Θα μπορούσε κάποιος να παρομοιάσει τη διαφορά μιας κλασικής σκακιστικής παρτίδας και μιας παρτίδας μπλιτζ, με τη διαφορά του μαραθωνίου με το σπριντ των 100 μέτρων. Ένας τέτοιος παραλληλισμός που σαφώς θα σήμαινε ότι το μπλιτζ αξίζει να υπάρχει σε επίσημες παρτίδες, είναι λανθασμένος.
Στο μαραθώνιο και το κατοστάρι οι αθλητές καλούνται να τρέξουν και αυτό αποτελεί τη μόνη ομοιότητα. Ο σκοπός όμως των αθλητών είναι διαφορετικός, στο μαραθώνιο πρέπει να διανύσουν 42 και κάτι χιλιόμετρα ενώ στο κατοστάρι 100 μέτρα.
Η αντιστοίχιση στο σκάκι θα ήταν η παρτίδα μπλιτζ να παίζεται με μειωμένο χρόνο π.χ. 5 λεπτά για κάθε παίκτη για όλη την παρτίδα, αλλά να ολοκληρώνεται σε 10 κινήσεις. Διαφορετικά καλείται ο αθλητής να διανύσει την απόσταση του μαραθωνίου της κλασικής παρτίδας στο χρόνο του κατοσταριού…
Μια αναλογία πιο κοντινή στο σκάκι μπορεί να διατυπωθεί χρησιμοποιώντας σαν παράδειγμα το άλμα εις μήκος. Στο σημερινό ανοικτό στίβο οι αθλητές παίρνουν φόρα που μπορεί να κυμαίνεται από 38 έως 44 μέτρα. Το άθλημα έχει σταθεροποιηθεί σε αυτή την απόσταση και οποιαδήποτε άλλη θα άλλαζε κατά πολύ την απαιτούμενη τεχνική. Είναι μάλιστα γεγονός ότι σήμερα δεν υπάρχει καμία άλλη παραλλαγή παρότι στις Ολυμπιάδες από το 1900 μέχρι το 1912 διεξήχθη και άλμα εις μήκος άνευ φοράς. Η σκακιστική αναλογία είναι προφανής. Ο κλασικός χρόνος σκέψης που μάλιστα έχει οριστεί και πολύ πιο χαλαρά, αντιστοιχεί με τη φόρα στο μήκος. Πρέπει να αποφασιστεί επιτέλους πόσος είναι αυτός ο χρόνος ώστε να μιλάμε όλοι για το ίδιο άθλημα.
Ας πάρουμε παράδειγμα από τα ομαδικά αθλήματα. Όλοι έχουμε παίξει μονό στο μπάσκετ σε κάποιο διάλειμμα στο σχολείο. Έχει τολμήσει κανείς να σκεφτεί ότι αυτό το μονό μπορεί να αποτελέσει βάση για επίσημη διοργάνωση; Δεν τίθεται θέμα κανονισμών, ακόμα και ακριβώς ίδιοι να είναι οι κανονισμοί, ακόμα και αν πρόκειται για διπλό και όχι για μονό, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει επίσημη διοργάνωση αν η διάρκεια του αγώνα δεν είναι αυτή που προβλέπεται από τους κανονισμούς.
Όλα τα αθλήματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά αν η διάρκεια του παιχνιδιού αλλάξει τόσο δραστικά όσο αλλάζει ο χρόνος σκέψης μεταξύ μπλιτζ και κλασικής παρτίδας.
Για το σκάκι μάλιστα που καλώς ή κακώς στηρίζεται στην πνευματικότητά του και όχι στο θέαμα, θα ήταν λογικό να οριστεί ο κλασικός χρόνος σκέψης με μικρές παραλλαγές ανάλογα με τη διοργάνωση. Τα κριτήρια μάλιστα θα μπορούσαν να λαμβάνουν υπόψη εκτός από την κρισιμότητα της διοργάνωσης και την ηλικία των αθλητών ώστε η διάρκεια της παρτίδας να προσαρμόζεται καλύτερα στις συνήθειες των σκακιστών.
Σε τελική ανάλυση τι ακριβώς προσφέρει σε ένα άθλημα μια διοργάνωση, που οι κορυφαίοι αθλητές του κάνουν συνεχώς σοβαρά λάθη κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Σίγουρα θα είχε ενδιαφέρον να δούμε ένα αγώνα μπάσκετ που η κάθε επίθεση θα έπρεπε να εκδηλωθεί σε 5 δευτερόλεπτα αντί για 24 που προβλέπονται σήμερα, αλλά αλήθεια πόσους αγώνες θα μπορούσατε να παρακολουθήσετε πριν βαρεθείτε από τα συνεχόμενα λάθη και αλλάξετε κανάλι;